Tereyağı mı Zeytinyağı mı? Hangisi Daha Sağlıklı?

Tereyağı mı zeytinyağı mı diye düşündüğünüzde, aklınıza pek çok soru gelebilir. Bunların arasında öne çıkan en önemli hususlardan biri de severek tükettiğiniz bu iki gıdanın sağlıklı olup olmadığıdır. Çünkü tereyağı ve zeytinyağı, mutfakların olmazsa olmazı iki farklı besin maddesidir. Bu eşsiz lezzetler, neredeyse her türlü yemeğin içerisine eklenir ve her sofrada yerini alır. Kimi zaman kahvaltılarda, salatalarda ve mezelerde taze tükettiğiniz ürünleri kimi zaman da pişirme yöntemlerinde kullanırsınız. 

Ana ham maddesi süt olan tereyağı süt yağından üretilirken zeytinyağı, zeytin meyvesinden elde edilir. Dolayısıyla tereyağı hayvansal bir süt mamulü, zeytinyağı ise bitkisel kaynaklı bir sıvı yağdır.  

Son yıllarda yapılan araştırmalar; içeriği çeşitli bileşenleri ve besin değeri yüksek maddeleri barındıran tereyağı ile zeytinyağının birçok yararını ortaya koymaktadır. Bu nedenle tereyağı ile zeytinyağı hakkındaki bilgiler doğal, sağlıklı ve dengeli beslenmeyi tercih edenlerin ilgi odağındadır.  

Siz de damak zevkinize hitap eden ve sağlıklı yaşam düzeninize katkı sağlayan yağı seçebilirsiniz. Tereyağı mı zeytinyağı mı daha sağlıklı diye araştırma yapanlardansanız, merak ettiğiniz detaylara içeriğimizden ulaşabilirsiniz.  

Zeytinyağı Tereyağından Daha mı Sağlıklı?

Zeytinyağını tereyağından, tereyağını da zeytinyağından sağlıklı yapan pek çok faktör bulunur. Ancak birinin diğerinden daha sağlıklı ya da daha sağlıksız olduğunu söylemek pek doğru değildir. Çünkü her ikisi de hem sağlıklı hem de güvenilir yağlar grubunda yer alır. 

Kendilerine has içeriklere sahip olan bu yağlar, her ne kadar yararlı olsa da dengeli tüketilmeleri önemlidir. Günlük taze tüketimde aşırıya kaçmamanız ya da yemeklere ve soğuk gıdalara haddinden fazla ilave etmemeniz önerilir. İster zeytinyağı isterse tereyağı olsun, günlük tüketim miktarını abartmamak gerekir. Çünkü vücuda gereğinden fazla ölçüde alınan bu yağlar hem kardiyovasküler hastalıklara yakalanma riskini artırabilir hem de kilo almanıza yol açabilir. Ayrıca bol yağlı besinler ve yağın içerisinde yüzen yemekler, hoşnutsuzluk hissi vereceği için bunların yenmesi zorlaşır.   

Tereyağı ve zeytinyağı gıdaların lezzetini artırmakla kalmaz, aynı zamanda vücuda yararlı pek çok etkisiyle de öne çıkar. Her ikisi de sağlıklı bileşenleri içerir. Hayvansal ve bitkisel kaynaklı bu özel yağ türleri, yüzyıllardır sofraların baştacı olmayı başarır. Özellikle, sağlıklı yaşama değer katan özel besinler listesinde her biri, üst sıralara yükseli. Tereyağı ve zeytinyağı; besinlerin lezzetini katlayan, kıvamını dengeleyen, tadını hafifleten ve aromasını güçlendiren çeşitli etkilere sahip. 

Besin ögeleri yönünden oldukça zengin olan zeytinyağı ve tereyağı tüketimi, metabolizmanın günlük ihtiyacına yetecek ölçüde olmalıdır. Çünkü vücudun gereksinim duyduğu enerji, yağ, protein, vitamin, kalori ve diğer besin ögelerinin fazla alımı, vücudunuzda istenmeyen sorunlar yaratabilir. 

Sızma Zeytinyağı mı Tereyağı mı? 

Sızma zeytinyağı ve tereyağı değerlendirmesi yaparken sundukları lezzet, aroma ve kıvam değerlerine önem verilir. Ayrıca içerikleri, besin değerleri, dumanlama noktası gibi hususlar da dikkate alınır. 

Kardiyovasküler kalp sağlığı başta olmak üzere obezite, diyabet, kolesterol, karaciğer yağlanması, böbrek yetmezliği gibi kronik rahatsızlıklarınız yoksa çok fazla sızma zeytinyağı ve tereyağı ayrımı yapmanızı gerektirecek bir durum yoktur. Eğer varsa hastalığınızın uzmanı olan hekiminize danışarak, zeytinyağı ve tereyağı çeşitlerini diyet listenize ekleyebilir, belirtilen ölçülerde kullanabilirsiniz.  

Sızma zeytinyağı mı tereyağı mı diye kararsız kaldığınız zamanlarda, aşağıdaki bilgileri rehber edinebilirsiniz: 

1. Sızma zeytinyağı yoğun meyvemsi aroması ile öne çıkarken tereyağı mis gibi taze süt kokusuyla dikkat çeker. 
2. Bir ölçü zeytinyağında, tereyağından daha fazla kalori olmasına karşın, tereyağındaki doymuş yağ oranı biraz daha yüksektir. 
3. Hayvansal gıdalardan üretilen tereyağının içeriğindeki besin değerleri daha yoğundur. 
4. Sızma zeytinyağı, tekli doymamış yağ asitleri ve oleik asit bakımından zengindir. Hücrelerin yapısını koruyan antioksidan özellikleri güçlüdür. Biyoaktif bileşenleri ise metabolizma sağlığını iyileştirmeye yardımcı olur. 
5. Her ikisi arasında hem doku hem de kıvam farkı bulunur. 
6. Yağda çözünen vitaminlerin kaynağı tereyağı, hücre yenilenmesine katkı sağlar.
7. Doğal tereyağı içeriğindeki sağlıklı doymuş yağlar sayesinde vücuda enerji verirken, zeytinyağının sağladığı enerji desteğinin süresi biraz daha uzundur.  
8. E vitamini yönünden zengin içeriğine sahip tuzlu ya da tuzsuz tereyağı, vücudunuzdaki pH seviyesini dengelemeye ve cildinizi nemlendirmeye yardımcı olur. 

Pek çok yiyeceği hazırlarken bu iki yağı ideal ölçülerde karıştırarak kullanabilirsiniz. Özellikle kurabiye ve keklerde hem aroma hem de kıvam dengeleyici özelliğe sahip tereyağına, ¾ oranında ya da eşit miktarda zeytinyağı ilave edebilirsiniz.

Tereyağı Yerine Zeytinyağı Kullanılır mı?

Evet, tereyağı yerine zeytinyağı kullanmak mümkün. Özellikle de sağlıklı yaşam dengesini korumaya çalışanlar ve perhiz yapan kronik hastalar tarafından sıkça tercih edilir. Her ne kadar kıvam ve lezzet dengesi gerektiren tatlılar ve hamur işleri tereyağıyla yapılsa da pek çok gıdayı zeytinyağı ile hazırlayabilirsiniz. 

Dumanlama noktası tereyağına göre daha yüksek olan zeytinyağı, kızartmalar için oldukça elverişlidir. Aynı zamanda nefis sebze yemeklerinizi, etli fırın ve ızgara tariflerinizi de zeytinyağı ile yaparak, eşsiz bir lezzete dönüştürebilirsiniz. Bu sayede halk arasında sıvı altın olarak da adlandırılan zeytinyağını, damak tadınıza ve sağlığınıza uygun şekilde kullanabilirsiniz.

Şifa kaynağı olarak bilinen zeytinyağı, tencere yemeklerinin vazgeçilmezidir. Tereyağı yerine kullanılan zeytinyağı, salatalardan soslara, makarnalardan pilava kadar pek çok besine ve yemeğe yakışır. Dilerseniz küçük, büyük herkesin severek tükettiği pankekleri, az miktarda zeytinyağı ile hazırlayabilirsiniz. Tava böreği, gözleme, ıspanaklı börek, anne kurabiyesi ve keki gibi tariflerin içerisinde harika durur. Ayrıca pamuk kıvamında poğaçaları, püfür püfür börekleri zeytinyağının enfes tadıyla buluşturabilirsiniz. 

Tereyağı ve Zeytinyağı Besin Değerleri

Tereyağı ve zeytinyağı mutfaklarda hazırlanıp sofralara taşınan en leziz yiyeceklerin sırrını saklar. Her ikisi de kahvaltı masalarının, ikindi aperatiflerinin ve birbirinden eşsiz tariflerin olmazsa olmazıdır. Tereyağında omlet yapmak, tost peyniri ile bütünleşen menüler hazırlamak mümkündür. Böylece sofralarınızı şenlendirebilir, damaklarda unutulmaz izler bırakabilirsiniz. Zeytinyağlı sebze yemeği pişirmek, nefis mezeler ve soslar hazırlamak size büyük keyif verebilir. Özellikle tereyağı ve zeytinyağı ikisini karıştırarark çıtır çıtır tariflere imza atmak, pek çoğunuzun vazgeçilmezi olabilir.

O halde hem lezetli ve sağlıklı içeriği sayesinde adeta birbiriyle yarışan tereyağı, zeytinyağı karşılaştırması ile ilgili detaylara aşağıdaki başlıklardan göz atabilirsiniz.

Tereyağının Besin Değerleri

Sofraların lezzet sırrı tereyağı, dikkat çekici besin değerleriyle öne çıkar. Vitamin ve mineral bakımından zengindir. Bağışıklık sistemini desteklemeye yardımcı olan A, D, E ve K vitaminleri yüksek seviyededir. Ayrıca bu vitaminler, diş ve kemik sağlığını da güçlendirir.  

İçerisindeki yağ asitleri, vücuda enerji verir.  

Tereyağının 100 gramındaki (1 porsiyon) ortalama besin değerleri şunlardır:

• Kalori 735 kcal,
• Yağ 83.2 g,
• Doymuş yağ 62 g
• Kolesterol 191.0 mg,
• Magnezyum 2 mg,
• Kalsiyum 15.0 mg,
• Potasyum 20.0 mg,
• Sodyum 11 mg,
• Karbonhidrat 0.85 g,
• Protein 0,2 g,
• Şeker 0,6 g,
• Demir 0.1 mg,
• A Vitamini 559.0 IU,
• D Vitamini 7 IU,
• E Vitamini 1.9 mg,
• K1 Vitamini 7.4 mg.

Sızma Zeytinyağı Besin Değerleri

Zeytinyağı; yağ asitleri, çoklu doymamış yağ asitleri başta olmak üzere omega-3, omega-6 yağ asitleri, doymuş yağ, tekli doymamış yağlar bakımından da zengin. Ayrıca içeriğinde kükürt, potasyum, sodyum, demir, kalsiyum ve magnezyum bulunur.

Sağlıklı beslenme düzeninde önemli yere sahip olan 1 yemek kaşığı (14 gram) zeytinyağı için ortalama besin değerleri aşağıdaki gibidir:

• Kalori 90 kcal,
• Toplam yağ 14 g,
• Doymuş yağ asitleri 3.9 g,
• Tekli doymamış yağ asitleri 10.2 g,
• Çoklu doymamış yağ asitleri 1.4 g,
• Potasyum 0.1 mg,
• Sodyum 0.3 mg,
• A Vitamini 0.3 mcg,
• E Vitamini 6.2 mg,
• K Vitamini 8.4 mcg,
• Koenzim Q10 2.2 mg,

Zeytinyağının Antioksidan Özelliği

Zeytinyağı, antioksidan yağlar grubunda yer alır. İçeriğinde bulunan polifenoller, hücreleri koruma görevi görür. Bu nedenledir ki zeytinyağının, yaşlanma sürecini yavaşlattığı ifade edilir. Kalp sağlığını destekleme ve bağışıklık sistemini güçlendirme etkisi yüksektir. Hastalıklara karşı metabolizmanın direncini artırmaya yardımcı olabilir. Antioksidan özelliği, aynı zamanda vücuttaki iltihaplanmayı azaltma potansiyeline sahiptir. Bazı kanser türlerine karşı koruyucu etki geliştirebilir. 

Akdeniz diyetinin önemli parçalarından biri olan zeytinyağının, soğuk sıkım çeşidi daha makbuldür. Besin değerlerini iyi koruyan bu yağ türünü tüketerek, zengin içeriğinden yüksek verim alabilirsiniz. Ayrıca salatalarda ve yemeklerde rahatlıkla kullanabileceğiniz zeytinyağı, sıcak pişirme yöntemlerine de elverişlidir.   

Tereyağının Sağlığa Faydaları

Süt yağı olarak adlandırılan kaymaktan ya da kremadan üretilen tereyağı, zengin bileşenleri bir araya getirir. İçeriğindeki vitaminler sayesinde vücuda enerji verir. Bağırsak sağlığını destekleme kapasitesi güçlüdür. Hücrelerin yenilenmesinde önemli işleve sahiptir. 

Pek çoğunuz için lezzet ve aroma yönünden tartışmaya kapalı bir besin maddesi olan tereyağı, özel tarifleri hazırlayabileceğiniz mükemmel bir seçenektir. Aşırı tüketimi ise kolestrol dengesinde bozulmaya yol açabilir. Kalp ve damar sağlığınızı olumsuz etkileyebilir. Ayrıca kilo kontrolünü de zorlaştırabilir. Bu nedenle tereyağının, ölçülü ve dengeli tüketildiğinde sağlığa olumlu katkı sunan bir süt mamulü olduğunu unutmamak gerekir. Doğal ve katkısız tereyağı tercihinde bulunarak, metabolizma sağlığını doğru şekilde destekleyebilirsiniz.

İlgili içerik: Tereyağının faydaları