Ballar

Bal, arıların çiçeklerden ve meyve tomurcuklarından özleri toplayarak ürettiği kıvamlı, renkli, akışkan, lezzetli ve faydalı bir besin maddesidir. Arıların yuttuğu bu özler, bal midesi adı verilen organlarındaki invertaz enzimiyle kimyasal değişime uğrar. Bal arıları tarafından toplanan bu özler, kovandaki petek hücrelerine yerleştirildikten sonra olgunlaşmaya bırakılan maddeler, oldukça yararlı bir besine dönüşür.

Bazı ballar alçak bölgelerde yetişen bitki çeşitlerinden toplanırken bazıları da yüksek rakımlı yaylalarda yetişen bitkilerin ya da ağaçların çiçeklerinden, nektarlarından ve salgılarından toplanır. Her biri eşsiz bir lezzete, aromaya ve renge sahip olmakla birlikte, zengin besin değerleriyle öne çıkar. 

Sunduğu doğal ve eşsiz bal lezzetleri ile hem doğaya hem de sağlığına öncelik verenlerin yaşamına değer katan Karlıdağ’ın zengin ürün seçkisini inceleyerek, sofralarınız için ideal tercihi yapabilirsiniz. 

Balın Özellikleri Nelerdir?

Balın özellikleri, yapısında ve özünde aynı gibi görünse de pek çok faktöre göre değişkenlik gösterir. Üretildiği tek bir bitkinin ya da birden fazla bitkinin türü, balın içeriğini etkiler. Kimi ballar, arıların kolayca eriştiği zengin bitki florasının bir ürünüdür. Kimi ballar ise nadir bulunan çiçeklerin ve ağaçların meyve tomurcuklarından ya da sızan reçinesinden üretilir.

Balın özellikleri arasında en önemlilerinden biri de doğal ve katkısız olmasıdır. Altıgen gözenekli petek hücrelerinin içerisine sakladıkları saf ve doğal özlerden oluşur. Bal, arıların balmumu kullanarak kendi ördükleri, bu peteklerde olgunlaşır. Katkısız ve doğal bal çeşitleri, arıların kendi ürettiği ve insan müdahalesi bulunmayan özel besinlerdir. Her bir bal türü, kaynağından gelen kendine has renge, yoğun kıvama ve güçlü aromaya sahiptir. 

Bal içeriği yüksek miktarda magnezyum, çinko, demir ve antioksidan barındırır. Besin değeri yönünden zengin bileşenler arasında şeker, su, karbonhidrat, organik asitler, proteinler, fenolik bileşenler, yağlar, mineral tuzlar ve serbest amino asitler yer alır. Ayrıca balın etkili içeriğinde B1, B2, C vitaminleri, nikotinik asit, laktonlar, balmumu, polen ve pigmentler de yer alır. 

Monofloral bal seçenekleri, genellikle tek bir bitki türüne aittir. Bu balın kaynağını ayçiçeği, lavanta, meşe ve kestane gibi tek bir bitki türü oluşturur. Monofloral ballar, botanik kaynağı ğırlıklı bitki hangisi ise onun adıyla isimlendirilir.

Polifloralı bal ise birden fazla bitkinin nektarına sahiptir. Polifloralı ballarda yüzlerce çiçek çeşidi mevcuttur. Üretimi yüksek rakımlı yaylalarda gerçekleşir. Kaynağını ise rakımı 2000 metrenin üzerindeki dağlarda ağaç bulunmadığı için zengin çeşitliliğe sahip kır çiçekleri meydana getirir. 

Ayrıca arıların bal dışında, çiçeklerden toplayarak kovana taşıdığı ve bitkisel yaşamın özüyle ürettiği ürünler de vardır. Bunlar propolis, polen, arı sütü gibi oldukça güçlü bileşenleri bir araya getiren, enerji ve besin kaynaklarıdır. Doğanın saflığını özüyle bir araya getiren güçlü gıda takviyeleri, sağlıklı yaşamı destekleme konusunda ayrı bir öneme sahiptir. 

Bal Çeşitleri Nelerdir?

Bal çeşitleri çiçek balı, salgı balı ve çam balı şeklinde gruplandırılır. Bunlar arasında öne çıkanlar; çam, çiçek, kestane, kekik, köknar, akasya, meşe, okaliptüs, hayıt, ıhlamur, karabuğday, keçiboynuzu, lavanta, narenciye, söğüt ballarıdır.

Ballar özenle hazırlanarak tüketicilere sunulur. Üretim ya da pazara sunuluş şekline göre bal çeşitleri; petekli bal, doğal petekli bal, karakovan balı, süzme bal, petekli süzme bal, sızma bal, pres balı ve filtre edilmiş bal şeklindedir. 

Karlıdağ’ın zengin ürün yelpazesinde öne çıkan bal çeşitleri ise şunlardır:

1. Kars Petek Balı: Anadolu’nun yüksek rakımlı yaylalarında, temiz havayla baş başa bırakılan arılar tarafından üretilir. Petekli yapısı ile balın doğal halini bozmadan sunar.
   
2. Karakovan Çerçeve Bal: Arıların, yüksek rakımlı bölgelerde ve zengin çiçek çeşitliliğine sahip yaylalarda ürettiği, doğanın en saf lezzettelerinden biridir. Katkı ve
3. koruyucu içermeyen bu özel bal, çerçeveli ambalajıyla sunulur. 
   
4. Karakovan Balı: Zengin bitki örtüsüne sahip yüksek rakımlı yaylaların balıdır. Geleneksel üretim süreci ve katkısız içeriği ile öne çıkan nadide bal türüdür. Arıların kendi peteklerini örerek ürettiği bal, insan müdahalesi olmadan korunaklı ve karanlık ortamda olgunlaşır. 
   
5. Süzme Meşe Balı: Meşe ormanlarıyla kaplı yüksek rakımlı bölgelerin ürünüdür. Arıların, meşe palamudu yapraklarından ve gövdelerindeki salgılardan topladıkları nektarlar ile ürettikleri yoğun aromalı bal çeşididir. 
   
6. Süzme Çörek Otu Balı: Anadolu’nun doğal bitki örtüsünde yetişen çörek otu özleriyle zenginleştirilen bal, birçok derde deva olduğuna inanılan çörek otu ile balın saf halini buluşturan bir üründür.
   
7. Süzme Sedir Balı: Arıların sedir ormanlarından topladığı ve nadir bulunan bal türü, sedir ağacının yüzeyindeki doğal özlerin toplanmasıyla ürettikleri bir besindir. Hafif odunsu aroması, kendine özgü koyu rengi, yoğun kıvamı vardır.
   
8. Süzme Akasya Balı: Akasya çiçeklerinden topladığı özel nektarları bir araya getiren arıların yaptığı süzme çiçek balıdır. Kendine has çiçeksi aroması, sarı rengi, ve hafif yapısı ile diğer ballardan ayrılır. Akışkan yapısını uzun süre muhafaza ettiği için kristalleşmeye karşı dayanıklıdır. 
   
9. Süzme Şemdinli Balı: Hakkari’nin Şemdinli ilçesindeki zengin bitki florası ile yüksek rakımlı yaylalardan toplanan özler, arıların doğal döngüsüyle üretilir. Özel bal çeşidinde endemik bitkilerin zenginliğinden gelen saflık hakimdir. 
   
10. Süzme Siirt Balı: Güneydoğu Anadolu’nun yüksek yaylalarını ve Siirt’in Pervari bölgesini kaplayan zengin floranın ürünüdür. Arıların kekik, adaçayı, kenger ve geven gibi endemik bitkilerin nektarlarını toplayarak elde ettiği doğal bal, kehribar rengi ve yoğun aromasıyla öne çıkar.
    
11. Süzme Kastamonu Kestane Balı: Karadeniz’in bereketli ormanlarının uzandığı Kastamonu bölgesindeki, yabani kestane ağacından elde edilir. Arıların sınırlı çiçeklenme zamanında topladığı kestane nektarı ile ürettiği bu özel bal, zengin aroması ve yüksek kalitesi ile nadir bulunan bir çeşittir. 
    
12. Süzme Geven Balı: Arıların, Anadolu’nun yüksek bölgelerinde doğal flora içerisinde, belirli yerlerde yetişen geven bitkisinin nektarından ürettiği süzme bir baldır. Nadir bulunan bu özel bal hafif buruk tadı, yoğun aroması ve yumuşak dokusu ile bilinir. 
    
13. Geniş ürün yelpazesinde polen ve propolis ürünlerinin yanı sıra arı sütü, polen, bal ve propolis karışımlı gıda takviyelerini de bulabilirsiniz:
    
14. Polen: Doğadan gelen saf içeriğiyle güçlü bir besin takviyesidir. Arıların çiçeklerden alarak, direkt kovana taşıdığı bitkisel yaşam özleriyle üretilir. Renkli granül formu ve zengin besin değerine sahip içeriğiyle öne çıkar. Sağlıklı yaşam alışkanlığını desteklemek isteyenlerin öncelikli tercihinde yer alır. 
    
15. Propolis: Ağaç kabukları ile bitki reçinelerini, enzimleriyle harmanlayan arıların meydana getirdiği özel bir bileşiktir. Zengin ve güçlü besin ögelerini bir araya getiren sıvı formlu propolis, doğanın bahşettiği en etkili koruyuculardan biridir. 
    
16. Arı Sütü, Polen, Bal ve Propolis karışımı: Arıların doğal yollardan ürettiği mucizevi ürünleri, tek konseptte buluşturan saf karışım, sağlıklı yaşam için eşsiz bir destek sunar.

Bal Fiyatları Ne Kadar?

Bal fiyatları üzerinde etkili olan birçok faktör bulunur. Doğanın sunduğu bu özel besin maddesi, zengin çeşitliliği ile ön plandadır. Bal seçenekleri, içerik yönünden farklı değerlere sahip oldukları için maliyetleri de farklıdır. Süzme ballar, genellikle farklı gramajlardaki kavanozlar içerisinde sunulur. Bu sayede tüketicilerin ihtiyacına ve bütçesine uygun seçim yapmasına imkan verir. 

Çerçeveli ve petek ballar, balmumu ile birlikte süzülmeden sunulur. Doğal ve saf formu bozulmadan paketlenen petek bal alternatifleri, içerisindeki vitaminleri, antioksidanları ve doğal bileşenleri korur. Sağlıklı yaşam desteğini, doğanın katkısız içeriğiyle karşılamak isteyenlerin beklentilerine hitap eder. Ambalaj alternatifleri de gramaj farklılıkları gibi bal fiyatları konusunda belirleyici rol oynar. 

Balların bazıları zorlu doğa ve iklim koşullarında elde edilir. Bazıları ise nadir rastlanan bitki türlerinden üretilir. Kimileri de “Yerli” olarak tabir edilen endemik bitki türlerinin ürünüdür ve nadir bulunur. Bunlar belirli bir yöreye özgüdür ve ekolojik şartlar nedeniyle yalnızca o bölgede yetişir. Belirtilen tüm bu hususlar; arıların çiçeklerden, ağaç gövdelerinden, meyve tomurcuklarından, bitki nektarlarından topladığı özler ile farklı bal çeşitleri ortaya çıkarmasına yol açar. Petekli, karakovan ve çerçeveli bal fiyatları, diğerlerine göre biraz daha yüksektir. 

İnsan müdahalesi olmadan yalnızca arıların kendi doğal döngüsüyle elde edilen balların, üretim miktarı ve özellikleri de değişkenlik gösterir. Bu bakımdan arıların kendi peteklerini örerek ürettikleri nadir bulunan bal fiyatı, yukarılarda seyreder. Ayrıca özlerin taşındığı kovan ortamı ve olgunlaşma süreci gibi faktörler de maliyete yansır. Dierseniz sofralarınıza lezzet, sağlığınıza değer katan avantajlı bal fiyatları ile zevkinize ve beklentilerinize uygun ürüne hızlıca karar verebilirsiniz. 

Bal Satın Alırken Nelere Dikkat Edilmeli?

Bal satın alırken nelere dikkat edebileceğinizi öğrenerek, istediğiniz kalitede ve damak zevkinize hitap ürünü rahatlıkla seçebilirsiniz. Taklit balların yanı sıra koruyucu, renklendirici ve yapay bileşenler içeren katkılı ürünler de vardır. Bunlar sağlığa yarar sağlamayacağı gibi metabolizma açısından ciddi risk unsuru oluşturabilir. Bu nedenle doğal bir gıda olan bal seçimi yapmak hem sağlık hem de damak zevki açısından önemlidir.

Bal satın alırken dikkat edilmesi gerekenleri şu şekilde sıralamak mümkündür:

• Orijinal Sertifikası: Ürün ambalajı ya da etiketi üzerinde yer alan “Organik tarıma uygun” üretim bilgileri, güvenle tüketebileceğiniz bir ürün olduğu anlamına gelir.
  
• Bal Tebliği: Paketin veya etiketin üzerinde “Ham bal” ibaresi olmalıdır. Üretim sürecinde filtreleme ya da ısıl işlem uygulanmadığını gösterir. Ayrıca balın besin değerlerini koruduğu anlamına gelir.
• Sertifika Onayı: ISO, BRC (Global Standart), Uluslararası Gıda Standardı, Çevko Belgesi, TSE Belgesi ve Helal Sertifikası gibi onaylar, ürünün test edildiğini ve izlendiğini garanti eder.
  
• Ambalaj Türü ve Güvenlik Bandı: Plastik ambalaj yerine sağlıklı cam kavanozların tercih edilmesi ve kapağında güvenlik şeridi olması daha faydalıdır. 
  
• Tarih: Ürün etiketinde, üretim tarihi ve tavsiye edilen tüketim tarihi olması önemlidir. 
  
• Online Alışveriş: Online sipariş vermeden önce, markanın web sitesinde yer alan analiz bilgilerini ve sertifika belgelerini inceleyebilirsiniz.
  
• Sağlık ve beslenme açısından etkili bir besin maddesi olarak öne çıkan balın faydaları, oldukça fazladır. Bu doğrultuda hakiki balın temin edilmesi ve afiyetle tüketilmesi için hem güvenli hem de kaliteli bal markaları tercih edilmelidir. 

Gerçek Bal Nasıl Anlaşılır?

Gerçek balı nasıl anlayacağını öğrenmek isteyenler, detaylı bir araştırma içerisindedir. Ancak gerçek bal ile sahte bal arasındaki farklar, kimi zaman gözlem yöntemiyle ya da koklayarak anlaşılacak kadar belirgin değildir. 

Gerçek balın nasıl anlaşılacağı konusunda bazı hususları göz önünde bulundurmak ve birtakım testler yapmak olanaklıdır. Bunlar; 

• Renk ve Kıvam: Çiçek balı açık, çam balı ise daha koyu renklidir. Aynı şekilde çiçek balı daha hafif ve akışkan, çam balı daha yoğun ve yüksek vizkoziteye sahiptir. 
  
• Tat ve Aroma: Hakiki bal tüketicileri, balın tadını ve kokusunu sahtesinden ayırabilir. Yedikten sonra ağızda şeker tadı bırakmayan gerçek bal, aynı zamanda kokusuzdur. 
  
• Etiket İncelemesi: Ambalajın üzerindeki etikette balın kaynağı, üretim bölgesi, yerli ve yabancı standartları garanti eden sertifika ile onayların kısaltmaları yer alır. 
  
• Kristalleşme: İçerisindeki şekerlerin beyaz ve sert parçalar halinde birleşerek kristalleşmesi, gerçek balda görülür.
  
• Su Testi: Ilık suya bırakıldığında çözünmeyen bal, katkılı değildir. 
  
• Cam Kavanoz Testi: Kavanoz ya da bardak içerisine dökülen bir miktar bal, dibe çöküp sıvının altına geçerse hakikidir. 
  
• Kağıt Havlu: Hakiki bal, peçete üzerinde emilmeden kalır. 
  
• Alev Testi: Pamuğa sürülen bir parça gerçek bal, tutuşturulduğunda yanar.
  
• Viskozite Testi: Bir çay kaşığı ile balı alarak ters çevirin. Akış hızı yavaşsa, vizkozite değeri yüksektir ve gerçek baldır.
  
• Sürdürülebilirlik Testi: Ekmeğin üzerine sürüldüğünde parçalanmadan ve dağılmadan kolayca yayılan bal sahte değildir.
  
• Antiseptik Özellikler: Balı meydana getiren bileşenler güçlü antiseptik özelliğe sahiptir. Yara ya da kesiklerin üzerine sürülen gerçek bal, yaraların iyileşmesine yardımcı olur. 
  

Balın doğal ve katkısız olduğunu tespit etmenize yardımcı yöntemleri uygulayarak, gerçek bal tüketme deneyimini gönül rahatlığıyla yaşayabilirsiniz.

Balın Kristalleşmesi Ne Anlama Gelir?

Balın kristalleşmesi, kısa ve net bir ifadeyle şekerlenmesi anlamına gelir. Balın kristalize olması, sanıldığının aksine kötü bir durum değil normal bir süreçtir. Bal aşırı doygun bir çözeltidir. Bunun nedeni içerdiği fruktoz ve glikoz monosakkaritleri, sakkaroz gibi şekerler ile diğer kompleks yapılardır. 

Kristalizasyona, genellikle glikoz moleküllerinin değişime uğraması yol açar. Zamanla doyma noktasına ulaşan glikoz şekerinin dibe çökmesi ile balın kristalleşmesi gerçekleşir. Balın kristalize olması viskozitesine, depolama sıcaklığına (Akışkanlık değeri), olgunlaşma sırasında bekleme süresine ve yapısındaki diğer maddelerin varlığına bağlı olarak da değişir.