Tereyağı Neden Köpürür ve Kararır?

Mutfakların vazgeçilmez süt ürünlerinden olan tereyağı, eşsiz lezzeti ve yoğun kıvamı ile sofraları donatır. Mükemmel tadı ve zengin aroması ile birbirinden özel lezzetlere eşlik eder. Ancak tercih ettiğiniz tereyağı çeşidi, farklı zamanlarda köpürme ya da kararma yapabilir.

Daha önce böyle durumlarla karşılaşmadıysanız, “Tereyağı neden köpürür ve kararır?” sorusuna yanıt bulma arayışına girebilirsiniz. Çünkü tereyağının köpürme ve kararma nedenleri konusunda, doğru bilgi sahibi olmak önemlidir. Söz konusu belirtilerin bazı nedenleri vardır. Yağın köpürmesi, tereyağının gerçek, doğal içeriğe sahip olduğunu gösterirken kararması ise katkılı sahte tereyağı içeriğine ya da ürünün bozuk olduğuna işaret eder.

Tereyağında kararma ve köpürme ile ilgili merak ettiğiniz her detayı içeriğimizin devamından öğrenebilir, gerçek tereyağı ile ilgili önemli bilgileri bir arada bulabilirsiniz.

Tereyağı Neden Köpük Köpük Olur?

Doğal tereyağı eritilirken, köpük köpük olur. Köpürme, bu özel süt mamulünün saflığından kaynaklanır. İçeriği tamamen katkısız tereyağı, eritilirken köpürür. Düşük ateşte ısıtmaya başladığınızda göz göz baloncuklar çıkarır. Eğer erittiğiniz tereyağında köpürme olmuyorsa, ürünün sahte olduğuna işaret eder. Ayrıca tereyağı eritme testi, tercih ettiğiniz ürünün gerçek kaliteye sahip olduğunu anlamak için kullanabileceğiniz etkili bir yöntemdir.

Köpüren Tereyağı İyi midir?

Evet, köpüren tereyağı iyidir. Erirken köpük köpük olan tereyağı doğal ve katkısızdır. İçeriği, doğal besin maddeleri bakımından zengindir. Hakiki tereyağı kalitesi, eritme işlemi sırasında anlaşılır. Göz göz köpükler çıkaran tereyağı, sahte değildir. Bu özelliği sayesinde kullandığınız yağın içeriğinde koruyucu, kıvam arttırıcı, renklendirici gibi zararlı maddelerin bulunmadığını anlayabilirsiniz.

Tereyağı Neden Kararır?

Çeşitli faktörlerin etkisiyle tereyağının yapısında meydana gelen bozulma belirtilerinden biri de tereyağı kararmasıdır. Vakumlu paketin hava alması ya da lojistik ve depolama süreçlerinde soğuk hava zincirinin korunamaması da bu hususta önemli bir faktördür.

Isıtma ve pişirme uygulamaları sırasında da kullandığınız tereyağının karardığına şahit olabilirsiniz. Normal şartlar altında dumanlama noktası 150 derece olan tereyağı, yavaş ateşte kızartma ve diğer pişirme uygulamalarına elverişlidir. Tereyağı kararması ise köpürmenin tam aksine, hiç istenmeyen bir durumdur. Çünkü kararma özelliği, ürünün kalitesiz ya da sahte tereyağı olduğunun bir göstergesidir. Örneğin pirinç ya da bulgur pilavı yaparken arpa veya tel şehriye kavrulana kadar geçen bu süreçte, tereyağının kararmaması gerekir.

Tereyağında kararma, sağlıksız katkı maddeleri kullanılarak gerçekleşen üretimin de bir göstergesidir. Tereyağının içerisine farklı amaçlarla ilave edilen bileşenler, yağın doğal yapısını bozar. Ayrıca insan sağlığına da zararlı hale getirir. Bu nedenle tavada ısınmaya başladıktan kısa bir süre sonra, sahte tereyağı kararır. Tereyağının daha dumanlama noktasına ulaşmadan kararması ise yağın yanmasına, renginin değişmesine, tadının bozulmasına ve lezzetinin kaybolmasına yol açar.

Kararan Tereyağı Bozuk mudur?

Kararan tereyağı, bozulmaya yüz tutmuştur ya da bozuktur. Bu durumda süt mamulü tazeliğini yitirmiş ve içeriğindeki maddeler değişime uğradığı için yapısı hasar almış demektir. Küf kontaminasyonu olarak adlandırılan yağ içeriğindeki bileşiklerin zarar görmesi, tereyağının dokusunu bozar ve renk değişimine sebebiyet verir. Tereyağının karardığında, sağlıklı yapısını ve görünümünü kaybettiği anlamına gelir. İlk başlarda paketin kenarlarında erimiş halde ve daha koyu sarı rengiyle göze çarpan belirtiler, kısa sürede grileşir ve gitgide koyulaşarak kararır.

İlgili içerik: Tereyağı nasıl saklanır?

Tereyağında Görülen Yapı Bozuklukları Nelerdir?

Tereyağında renk ve görünüm özellikleri, normal şartlar altında değerlendirildiğinde süt ürününün yapısına ait olan, yani fiziksel özellikleridir. Kreme ya da sarıya yakın renklerde olabilen tereyağı çeşitleri hem mevsimlere hem de hayvanların beslenme koşullarına göre farklılık gösterir.

İnek, keçi, koyun gibi süt veren hayvanın türü de bu konuda etkilidir. Özellikle kışın saman, fiğ yoncası, buğday, arpa, yulaf gibi kuru yem gibi karışımlarla beslenen hayvanların sütünden elde edilen tereyağı açık renkli olur. İlkbahar ve yaz dönemlerinden meralarda yayılarak, yeşilliklerle otlayan hayvanların sütünden üretilen tereyağı ise koyu sarı olur.

Yalnızca renk ve görünüş ile kalmayan tereyağı bozuklukları arasında yapı, tat ve aroma değişiklikleri şeklinde de kendini belli eder. Tereyağının bünyesindeki fiziksel özellikleri bozarak, yapı bozukluklarına yol açan faktörler ise şunlardır:

Yumuşak Yapı: Tereyağının aşırı pürüzsüz ve yumuşak bir yapı sergilemesi, bozukluk belirtisidir. Yaz aylarında üretilen tereyağlarında sıkça rastlanır. Likit yağ fazlalığına bağlı bozukluk, yağın yeterli seviyede kristalleşmediğini gösterir. Doymamış yağ asitlerinin fazlalığı, iyi sürülebilir bir ürün ortaya koyar. Ancak içeriğin akışkan hale gelmesi sonucunda tereyağı, ağızda hızla erir.
Kırılgan Yapı: Tereyağının kuru bir yapıya sahip olduğunu gösterir. İçeriğindeki doymuş yağ oranlarının yüksek olduğuna işaret eder. Sonbahar ve kış dönemlerinde üretilen tereyağlarında sık rastlanan bir durumdur. Hatalı ısı uygulamasından da kaynaklanabilir. Yapısında büyük kristaller hakimdir. Yağın bıçakla keserken kırılmasına ve sürülebilme yeteneğinin kötü olmasına neden olur.
Yapışkan Yapı: Genellikle kış aylarında üretilen tereyağı, yapışkan özellikli bir yapıya sahip olabilir. Erime sıcaklığının yüksek olması, doymamış yağ asitlerinin fazlaca açığa çıkması, malakse denilen yoğurma süresinin uzatılması yapışkanlığa etki eder. Süt kremasını soğutma işlemindeki yavaşlık da yapışkanlığı tetikler. Bu yapısal bozukluk, aynı zamanda tereyağını kırılgan hale getirir. Sürülebilme yeteneğini kötüleştirir.
Unumsu / Kumlu Yapı: Terayını ağzınıza aldığınızda kumlu veya unlu bir his bırakır. Yağdaki bu tür pütürlü yapı, bozukluk belirtisidir. İçeriğindeki kristallerin algılanmasına yol açar. Tereyağı üretimi sırasında yağ ve serum fazının birbirinden ayrıldığını gösterir. İmalat sürecindeki uygulama hatalarının etkisi büyüktür. Aynı zamanda donmuş kremaların çözündüme aşamasındaki yanlış işlemler, yapısal bozukluğa sebebiyet verir.
Yetersiz Esneklik: Tereyağının kendine has esnek bir yapısı vardır. Bu özgün esnekliğin kaybı, yumuşaklığın yitirilmesi anlamına gelir. Tereyağında yapısal bozukluk belirtisi kabul edilen yetersiz esneklik, kırılgan bir yapı açığa çıkarır. Yağın yüzeyine parmağınızla hafif bası uygulandığında çatlaklar oluşur. Sürülebilme kabiliyeti iyi değildir. Ayrıca esneklik özelliğini yitiren tereyağı, 7 derecenin altındaki sıcaklıklarda da kırılgan bir yapı sergiler.

Ayrıca tuzlu tereyağı üretiminde yapılan tuz ilavesinin %2 oranını aşması da yapısal bozukluğa yol açan faktörler arasındadır.

İlgili içerik: Tereyağı fiyatları

Gerçek Tereyağı Köpürür mü?

Gerçek tereyağı özelliklerinden biri de eritilen yağın köpürmesidir. Eritme işlemi ve bu süreçte görülen köpürme de bunlardan biridir.

Hakiki tereyağı tüketmek, bu özel süt mamülünden mükemmel lezzet almanızı sağlar. Taze tereyağı doğallığını kaybetmeden raf ömrünü uzun süre korur. Ayrıca içeriğindeki zengin besin değerlerinden en etkili biçimde yararlanmanıza imkan sunar.

Gerçek Tereyağı Nasıl Olur?

Tereyağının hakiki olup olmadığını anlamak için uygulanan çeşitli testler ve fiziki tespit yöntemleri vardır. Peki o halde gerçek tereyağı ürününde dikkate alınan unsurlara hep birlikte göz atalım:

Renk: Gerçek tereyağı rengi yoğun sarıdır.
Sertlik: Parmaklarınızla dokunduğunuzda hızlıca erir.
Doku: Oda sıcaklığına geldiğinde, hafif yumuşaklığa sahip dokusuyla parmaklarınızın arasından kayar.
Aroma: Hafif ve hoş kokusu ile mis gibi taze süt kokusu hissettirir.
Eritme: Eritildiğinde sudan ayrışan tereyağının alt kısmında beyaz renkli bir tortu birikir.

Hakiki tereyağı hem damak zevkinize hitap eder hem de sağlıklı beslenme düzeninize uyum sağlar. Bu nedenle yemeklik ve kahvaltılık olarak tercih ettiğiniz ürünün doğal ve hakiki tereyağı olmasına önem vermelisiniz. İstediğiniz özelliklere sahip tuzlu ya da tuzsuz tereyağları sayesinde doğallığın, tazeliğin ve lezzetin kalitesini bir arada bulabilirsiniz.